Mehmet
Admin
- Katılım
- 29 Nis 2021
- Mesajlar
- 38,866
- Çözümler
- 12
- Konum
- Kocaeli
Sağ kalan eşin mirasçılığı Medeni Kanunumuzda bu zümre sistemine “paralel bir biçimde” düzenlenmiş. Medeni Kanun sağ kalan eşin mirasçılığı, birlikte mirasçı olduğu zümreye göre değişiklik arz eder, diyor. Yani birinci zümre ile mirasçı ise payı başka. İkinci zümreyle beraber mirasçı ise payı başka. Üçüncü zümreyle beraber mirasçı ise payı başka.
Bir örnek üzerinden gidelim. Bay M vefat etti, sağ kalan eşi kaldı. Diyelim ki, ortak bir tane çocukları var. Eş kiminle beraber mirasçı? Birinci zümreyle beraber mirasçı. Birinci zümreyle beraber mirasçıysa, miras payı kaçtır? 1/4’tür. Geri kalan 3/4 çocuğa intikal edecektir.
Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin birinci bendine göre: “Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur. Bent 1: Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte birine sahip olur.”
Diyelim ki, sağ kalan eş mirasbırakanın ikinci zümresiyle beraber mirasçı oldu. Yani örneğin bir çocukları varmış ama mirasbırakandan önce ölmüş. Mirasbırakanın geride sağ kalan annesi ve babası var. İsterseniz K1 ve K2’yi de ekleyin, tekrar bir hatırlama olsun hepimiz için. K1 ve K2’yi de ekleyelim. Bu örnekte mirasbırakanın geride kalan hısımları kimler? Annesi, babası ve kardeşleri K1 ile K2’den ibarettir. Bir de sağ kalan eşi var. Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin 2. bendine göre sağ kalan eş mirasbırakanın ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olursa mirasın yarısı sağ kalan eşe ait olur. Yani sağ kalan eş ikinci zümreyle mirasçı olursa miras payı 1/2’dir. Geri kalan 1/2, de şöyle paylaştırılacak: 1/4 anne alacak, 1/4 baba alacak. Zümre başı olan annesi ve babası mirasçı olduğu müddetçe mirasbırakanın kardeşleri mirastan pay alamayacaklar.
Ama bu kişiler de mirasbırakandan önce vefat etmiş olsalardı buna dair de bir örnek çözelim. Şöyle ki, sağ kalan eş, mirasbırakanın kardeşleriyle beraber mirasçı olmuş. İkinci zümreyle beraber mirasçı olmuş. Miras payı yine 1/2’ dir. Zira kanun sağ kalan eş mirasbırakanın ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olursa mirasın yarısını alır diyor. Ana baba zümresine de zümre başlarından sonra gelmek kaydıyla kardeşler dâhil, kardeş çocukları dâhil, kardeş torunları dâhil vs. vs.
Üçüncü zümrede de durumu şöyle bir örnekle somutlaştıralım. Mirasbırakanın bir eşi var ve üçüncü zümreyle beraber mirasçı olmuş. TMK m. 499 / b. 3’e göre sağ kalan eşin miras payı 3/4. Geri kalan 1/4’ü kimlere paylaştıracağız? Büyük anne ve büyük babalara paylaştıracağız. Her biri mirasta 1/16 pay sahibi olacaklar.
Bir diğer örnek de şu olsun. Murisin vefatında büyük anne ve büyük babaları da sağ değiller. Ama mirasbırakanın amca, halı, dayı ve teyzesi sağ. Sağ kalan eş mirasta yine 3/4 pay alır.
Ama sağ kalan eşin mirasbırakanın amca çocuklarıyla, dayı çocuklarıyla, hala çocuklarıyla, teyze çocuklarıyla beraber mirasçı olması mümkün değil. Zira Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin 3. bendine göre sağ kalan eş mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile (dikkat ederseniz kanun, onların altsoyu ile demiyor) birlikte mirasçı olursa mirasın 3/4’ü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
Demek ki, bir kişi vefat ettiğinde sağ kalan eşi varsa, o üçüncü zümre başlarıyla veya onlar mirasçı olamıyorsa üçüncü zümre başlarının çocuklarıyla beraber mirasçı olabiliyor. Üçüncü zümre başlarının çocukları da sağ değillerse ya da mirasçılık sıfatını kazanamıyorlarsa artık mirasın tamamının sağ kalan eşe geçtiğini söylüyoruz.
Bir örnek üzerinden gidelim. Bay M vefat etti, sağ kalan eşi kaldı. Diyelim ki, ortak bir tane çocukları var. Eş kiminle beraber mirasçı? Birinci zümreyle beraber mirasçı. Birinci zümreyle beraber mirasçıysa, miras payı kaçtır? 1/4’tür. Geri kalan 3/4 çocuğa intikal edecektir.
Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin birinci bendine göre: “Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre mirasbırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur. Bent 1: Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte birine sahip olur.”
Diyelim ki, sağ kalan eş mirasbırakanın ikinci zümresiyle beraber mirasçı oldu. Yani örneğin bir çocukları varmış ama mirasbırakandan önce ölmüş. Mirasbırakanın geride sağ kalan annesi ve babası var. İsterseniz K1 ve K2’yi de ekleyin, tekrar bir hatırlama olsun hepimiz için. K1 ve K2’yi de ekleyelim. Bu örnekte mirasbırakanın geride kalan hısımları kimler? Annesi, babası ve kardeşleri K1 ile K2’den ibarettir. Bir de sağ kalan eşi var. Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin 2. bendine göre sağ kalan eş mirasbırakanın ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olursa mirasın yarısı sağ kalan eşe ait olur. Yani sağ kalan eş ikinci zümreyle mirasçı olursa miras payı 1/2’dir. Geri kalan 1/2, de şöyle paylaştırılacak: 1/4 anne alacak, 1/4 baba alacak. Zümre başı olan annesi ve babası mirasçı olduğu müddetçe mirasbırakanın kardeşleri mirastan pay alamayacaklar.
Ama bu kişiler de mirasbırakandan önce vefat etmiş olsalardı buna dair de bir örnek çözelim. Şöyle ki, sağ kalan eş, mirasbırakanın kardeşleriyle beraber mirasçı olmuş. İkinci zümreyle beraber mirasçı olmuş. Miras payı yine 1/2’ dir. Zira kanun sağ kalan eş mirasbırakanın ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olursa mirasın yarısını alır diyor. Ana baba zümresine de zümre başlarından sonra gelmek kaydıyla kardeşler dâhil, kardeş çocukları dâhil, kardeş torunları dâhil vs. vs.
Üçüncü zümrede de durumu şöyle bir örnekle somutlaştıralım. Mirasbırakanın bir eşi var ve üçüncü zümreyle beraber mirasçı olmuş. TMK m. 499 / b. 3’e göre sağ kalan eşin miras payı 3/4. Geri kalan 1/4’ü kimlere paylaştıracağız? Büyük anne ve büyük babalara paylaştıracağız. Her biri mirasta 1/16 pay sahibi olacaklar.
Bir diğer örnek de şu olsun. Murisin vefatında büyük anne ve büyük babaları da sağ değiller. Ama mirasbırakanın amca, halı, dayı ve teyzesi sağ. Sağ kalan eş mirasta yine 3/4 pay alır.
Ama sağ kalan eşin mirasbırakanın amca çocuklarıyla, dayı çocuklarıyla, hala çocuklarıyla, teyze çocuklarıyla beraber mirasçı olması mümkün değil. Zira Medeni Kanunumuzun 499. maddesinin 3. bendine göre sağ kalan eş mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile (dikkat ederseniz kanun, onların altsoyu ile demiyor) birlikte mirasçı olursa mirasın 3/4’ü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
Demek ki, bir kişi vefat ettiğinde sağ kalan eşi varsa, o üçüncü zümre başlarıyla veya onlar mirasçı olamıyorsa üçüncü zümre başlarının çocuklarıyla beraber mirasçı olabiliyor. Üçüncü zümre başlarının çocukları da sağ değillerse ya da mirasçılık sıfatını kazanamıyorlarsa artık mirasın tamamının sağ kalan eşe geçtiğini söylüyoruz.
