Mehmet
Admin
- Katılım
- 29 Nis 2021
- Mesajlar
- 38,866
- Çözümler
- 12
- Konum
- Kocaeli
Nispi butlanda ne vardı? Örneğin evlenirken kişi hata yapıyordu, aldatılıyordu, korkutuluyordu veya kişi geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun oluyordu. Peki, nispi butlan sebeplerinde acaba ilgililere dava hakkı tanınmış mıydı?
Örneğin; mirasçılara dava hakkı tanınmış mıydı hatırlıyor musunuz? Hayır, prensip itibariyle hayır! Ama kanun koyucu nispi butlanla ilgili olarak bir özel düzenleme getirmiş. Medeni Kanunumuzda. 159. maddesi var. Birinci cümlesine bakıyoruz. Hükmün kenar başlığı, “Mirasçıların dava hakkı”: “Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez.” Ne demek istiyor kanun koyucu aslında? Hangi davadan söz ediyor? Mutlak butlan davasından mı söz ediyor? Nispi butlan davasından söz ediyor, değil mi? Nispi butlan davasından söz ediyor. Mutlak butlan davası açma hakkı zaten bizatihi mirasçılara tanınmış bir hak. Onun zaten mirasbırakandan mirasçılara intikal eden bir hak olduğunu söylemiyoruz. Kanun koyucu nispi butlan davasını düzenlemeye çalışıyor ve nispi butlan davasını ele alırken de bize diyor ki: “Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez.” Nispi butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez. “Ancak mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler.” Yani, örneğin bir evlilikte erkeğin geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olduğunu varsayalım ve bu çerçevede bu evliliğin nispi butlanla sakat olduğunu varsayalım ve erkeğin bir dava açtığını ve bu dava sürerken vefat ettiğini varsayalım. Yani davacı davayı açmış fakat dava sürerken vefat etmiş. Şimdi acaba mirasçılar bu davaya devam edebilecekler mi devam edemeyecekler mi noktasında kanunumuz ne diyor bize? Diyor ki: “Mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler.” Aynı boşanma davasını sürdürdükleri gibi, aynı oradaki örnek gibi burada da davaya devam edebiliyorlar.
Peki, davanın sonucunda ne olacak? Bu kez de 159. maddenin üçüncü cümlesini okumak zorundayız. Üçüncü cümlesini okurken de yine dikkatle okumak zorundayız. Bu üçüncü cümle hem mutlak butlanla ilgili hem de nispi butlanla ilgili bir cümle. “Dava sonucunda, evlenme sırasında iyi niyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.” Hem kanuni mirasçılık sıfatını kaybediyor hem de daha önce yapılmış bir ölüme bağlı tasarruf ona örneğin, atanmış mirasçılık sıfatını veriyorsa veya daha önce yapılmış bir ölüme bağlı tasarruf ona bir muayyen mal vasiyeti sağlıyorsa, bütün bu menfaatleri de yitiriyor. Ancak kendisinin iyi niyetli olmadığının ispatlanması lazım. Yani bu evlenmede, bir nispi butlan sebebinin, bir mutlak butlan sebebinin bulunduğunu biliyor olmalı veya bilmesi gerekiyor olmalı. Dolayısıyla eğer sağ kalan eş iyi niyetli değilse, yani bu evliliğin mutlak butlanla veya nispi butlanla sakat olduğunu biliyorsa, o zaman kendisi bu evlilik ölümle sona ermiş olmasına rağmen bir mirasçılık sıfatı elde edemeyecek veya kendisine daha önce yapılan ölüme bağlı tasarruflar da sona erecek, herhangi bir şekilde hüküm ifade etmeyecek.
Örneğin; mirasçılara dava hakkı tanınmış mıydı hatırlıyor musunuz? Hayır, prensip itibariyle hayır! Ama kanun koyucu nispi butlanla ilgili olarak bir özel düzenleme getirmiş. Medeni Kanunumuzda. 159. maddesi var. Birinci cümlesine bakıyoruz. Hükmün kenar başlığı, “Mirasçıların dava hakkı”: “Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez.” Ne demek istiyor kanun koyucu aslında? Hangi davadan söz ediyor? Mutlak butlan davasından mı söz ediyor? Nispi butlan davasından söz ediyor, değil mi? Nispi butlan davasından söz ediyor. Mutlak butlan davası açma hakkı zaten bizatihi mirasçılara tanınmış bir hak. Onun zaten mirasbırakandan mirasçılara intikal eden bir hak olduğunu söylemiyoruz. Kanun koyucu nispi butlan davasını düzenlemeye çalışıyor ve nispi butlan davasını ele alırken de bize diyor ki: “Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez.” Nispi butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez. “Ancak mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler.” Yani, örneğin bir evlilikte erkeğin geçici bir sebeple ayırt etme gücünden yoksun olduğunu varsayalım ve bu çerçevede bu evliliğin nispi butlanla sakat olduğunu varsayalım ve erkeğin bir dava açtığını ve bu dava sürerken vefat ettiğini varsayalım. Yani davacı davayı açmış fakat dava sürerken vefat etmiş. Şimdi acaba mirasçılar bu davaya devam edebilecekler mi devam edemeyecekler mi noktasında kanunumuz ne diyor bize? Diyor ki: “Mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler.” Aynı boşanma davasını sürdürdükleri gibi, aynı oradaki örnek gibi burada da davaya devam edebiliyorlar.
Peki, davanın sonucunda ne olacak? Bu kez de 159. maddenin üçüncü cümlesini okumak zorundayız. Üçüncü cümlesini okurken de yine dikkatle okumak zorundayız. Bu üçüncü cümle hem mutlak butlanla ilgili hem de nispi butlanla ilgili bir cümle. “Dava sonucunda, evlenme sırasında iyi niyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.” Hem kanuni mirasçılık sıfatını kaybediyor hem de daha önce yapılmış bir ölüme bağlı tasarruf ona örneğin, atanmış mirasçılık sıfatını veriyorsa veya daha önce yapılmış bir ölüme bağlı tasarruf ona bir muayyen mal vasiyeti sağlıyorsa, bütün bu menfaatleri de yitiriyor. Ancak kendisinin iyi niyetli olmadığının ispatlanması lazım. Yani bu evlenmede, bir nispi butlan sebebinin, bir mutlak butlan sebebinin bulunduğunu biliyor olmalı veya bilmesi gerekiyor olmalı. Dolayısıyla eğer sağ kalan eş iyi niyetli değilse, yani bu evliliğin mutlak butlanla veya nispi butlanla sakat olduğunu biliyorsa, o zaman kendisi bu evlilik ölümle sona ermiş olmasına rağmen bir mirasçılık sıfatı elde edemeyecek veya kendisine daha önce yapılan ölüme bağlı tasarruflar da sona erecek, herhangi bir şekilde hüküm ifade etmeyecek.
